Hoa anh đào - Sakura

Specially written for sakura-chan

Sakura, (Mẫu tự kanji & Trung Quốc: 桜 hay 櫻; hiragana: さくら; katakana: サクラ) là tên tiếng Nhật của một loại hoa dùng để trang trí, người Việt mình gọi là hoa anh đào đó pà kon. Quả anh đào (sakuranbo) thật ra là quả của một loại cây khác. Hoa anh đào là biểu tượng nổi tiếng của nước Nhật, nó tiêu biểu cho tất cả các mặt hàng tiêu thụ của Nhật, bao gồm cả kimono, văn phòng phẩm và các loại chén dĩa (Tớ biết mỗi cái bếp gas hiệu Sakura ở nhà hà ^^). Trong nghệ thuật, hoa anh đào thường được ẩn dụ như sự sớm nở tối tàn của cuộc sống. Có ít nhất một bài dân ca phổ biến, cũng như rất nhiều bài hát hiện đại khác của Nhật mang tên “Sakura”. Và Sakura cũng là tên nữ rất phổ biến ở Nhật.

Sakura có xuất xứ từ vùng núi Himalayas và đông á. Một số có thể được tìm thấy ở Trung Quốc và Hàn Quốc, nhưng số lượng lớn nhất – hơn 305 loài, lại tập trung ở Nhật. Phần lớn những cây này được lai tạo, cấy ghép bởi người Nhật hàng nhiều thế kỷ trước.

Mặt khác, tại Trung Quốc, hoa anh đào là biểu tượng cho sự thống trị của phụ nữ (mẫu hệ), cho cả sắc đẹp và dục tính của họ(oh my god!). Thêm vào đó, nó còn là biểu tượng cho tình yêu của cỏ cây. Và thật thú vị, hoa anh đào là loài hoa của tháng tư ở TQ, trong khi đó, tại Nhật, cây đậu tía mới là loài hoa của tháng.(có thấy gì thú vị đâu trời?)

Loại hoa anh đào được yêu thích nhất ở Nhật là Somei Yoshino. Hoa của loại cây này gần như là trắng thanh khiết, phớt nhẹ một chút hồng nhạt, đặc biệt là ở gần cuống hoa. Hoa thường nở và rụng (hay phát tán 散る [chiru]) ngay trong tuần, trước khi rụng luôn cả lá.

Loại cây này được đặt tên theo làng Somei (thuộc Toshima, Tokyo hiện nay). Nó được phát triển trong khoảng từ giữa đến cuối thế kỷ 19, tức là giai đoạn cuối của thời Edo và bắt đầu thời Meiji – Minh Trị.

Một số loài hoa anh đào khác là yamazakura, yaezakura và shidarezakura. Yaezakura có hoa to, dầy với rất nhiều cánh màu hồng. Yaezakura, còn gọi là anh đào rũ, vì có những nhánh cây rũ xuống giống như cây liễu với những tầng hoa màu hồng.

Hằng năm, Trung tâm Khí tượng Thủy văn Nhật Bản và người dân thường theo dõi tiến trình nở của hoa anh đào. Những bản dự báo về đêm sẽ theo sát bản tin của chương trình thời sự. Hoa bắt đầu nở ở Okinawa vào tháng giêng, và thông thường sẽ đến Kyoto và Tokyo vào cuối tháng 3 hoặc đầu tháng 4. Sau đó chúng sẽ lan sang phía Bắc, và sẽ đến Hokkaido vài tuần sau đó. Người Nhật rất chú ý đến những bản tin này. Họ sẽ đến công viên, miếu thờ hay chùa chiềng cùng gia đình và bạn bè để tổ chức bữa tiệc ngắm hoa, buổi tiệc này được gọi là hanami (花見). Hanami được tổ chức để ca ngợi vẻ đẹp của sakura, và đối với nhiều người, đây là cơ hội để thư giãn và tận hưởng những khung cảnh đẹp. Phong tục này bắt nguồn từ hàng thế kỷ trước. Theo cuốn Nihon Shoki (日本書紀) lễ hội này đã được tổ chức từ thế kỷ thứ 3.

Hầu hết các trường học và các tòa nhà công cộng ở Nhật đều trồng sakura bên ngoài. Bời vì năm học và năm tài chính đều bắt đầu từ tháng 4 nên tại nhiều nơi trên đảo Honsu, ngày đầu tiên đi học và làm việc thường trùng với ngày bắt đầu mùa hoa anh đào.

Sakura luôn là biểu tượng cho vẻ đẹp phù du ở Nhật và có liên hệ mật thiết với samurai hay bushi (warrior-chiến binh). Cuộc đời của họ được xem như ngắn ngủi và đẹp như đóa hoa anh đào vậy. Quan niệm này vẫn được giữ cho đến ngày nay, và thường thấy trong nên văn hóa đại chúng (đặc biệt là anime và manga). Âm nhạc cũng ko nằm ngoài xu hướng này. Ví dụ như ban nhạc Kagrra thường kết hợp sakura với các bài hát và sô diễn của mình.

Trong Thế chiến thứ II, sakura đóng vai trò như một động lực thúc đẩy đối với nhân dân Nhật Bản. Các phi công Nhật vẽ hoa anh đào lên thân máy bay trước khi dấn thân vào nhiệm vụ. Chính phủ động viên mọi người rằng linh hồn của những chiến binh tử trận sẽ đc hồi sinh trong những cánh hoa. Thậm chí hiện nay quân đội nhật vẫn chọn hoa anh đào làm biểu tượng, được in trên cờ, huy hiệu thay vì những ngôi sao.

Nhật Bản đã tặng 3000 cây sakura cho Mĩ vào năm 1912 để biểu dương tình hữu nghị giữa 2 quốc gia. Những cây này được trồng dọc theo bờ biển Tidal Basin ở Washington DC. Những cây này được thay bằng 3800 cây khác vào năm 1956. Những cây hoa này tiếp tục là một thắng cảnh phổ biến và là chủ đề của lễ hội hoa anh đào quốc gia hằng năm.

tienxu

(sưu tầm và dịch)